Burgerberaad Castricum

Een burgerberaad in Castricum?

Je vraagt je misschien af: “wat is een burgerberaad?”

Een burgerberaad is een vorm van democratie waarbij gewone inwoners – mensen uit Castricum – samen nadenken over grote vraagstukken, zoals klimaatverandering, energie, wonen of zorg. Zaken die van belang zijn voor alle inwoners van de gemeente Castricum en waar onze mening gehoord moet worden.

Burgerberaden bestaan uit groepen mensen die met elkaar in dialoog gaan over mogelijke oplossingen voor een bepaald probleem. Dat kan van alles zijn, variërend van afvalinzameling tot klimaat, gemeentelijk groenonderhoud of veiligheid op straat. In heel Nederland zijn inmiddels meer dan dertig Burgerberaden in gang gezet of reeds afgerond, meestal georganiseerd door gemeenten of provinciebesturen, soms door andere instanties. De resultaten ervan zijn bemoedigend. Burgers voelen zich werkelijk gehoord, gemeenten krijgen beter inzicht in wat hun inwoners wel of niet wensen, het draagvlak voor maatregelen wordt versterkt.

Er zijn toch gewoon verkiezingen?

Ja, we leven in een democratie en bij verkiezingen kies je vertegenwoordigers voor je gemeente, provincie en land. Maar na de verkiezingen merk je misschien dat je niet veel invloed hebt. De partij waarop jij hebt gestemd, maakt afspraken met andere partijen, en onderwerpen die jij belangrijk vindt, raken uit zicht of worden afgezwakt. In plaats van alleen maar te stemmen of naar een inspraakavond te gaan, is een burgerberaad een ander soort proces. Het is een zorgvuldig en diep gesprek waarbij een groep gewone burgers samen nadenkt over belangrijke onderwerpen. Zo kunnen beslissingen beter rekening houden met verschillende meningen en zorgen de adviezen voor een breder draagvlak.

Hoe krijg je alle inwoners dan bij elkaar?

Een burgerberaad wordt niet met alle inwoners van een gemeente georganiseerd, dat past natuurlijk niet in een zaal. En het is ook niet nodig. Je kunt met een goede selectie een ‘representatieve groep’ kiezen. Dat is een groep van 100 tot 150 inwoners die wordt geloot uit de inwoners van de gemeente. Loting zorgt voor een goede afspiegeling van de samenleving: jong en oud, met verschillende opleidingsniveaus, beroepen en achtergronden. Deze mensen krijgen de kans om zich te verdiepen in een onderwerp, om te praten met wetenschappers en ervaringsdeskundigen en ze praten veel met elkaar. Samen zoeken ze vervolgens naar de beste oplossingen voor problemen.

Moeten ze het dan met elkaar eens worden?

Het mooie is dat de deelnemers het niet overal over eens hoeven te zijn, maar ze zoeken samen naar oplossingen waar een brede steun voor is. Dus waar zoveel mogelijk mensen voorstander van zijn, maar ook op zo’n manier dat er maar weinig mensen tégen zijn. Zo ontstaan plannen die eerlijker, doordachter en beter onderbouwd zijn – én die vaak meer draagvlak hebben onder alle inwoners van de gemeente.

Waarom werkt het?

  • Het probleem wordt eerst heel duidelijk beschreven. Het is belangrijk om precies te weten waarover je gezamenlijk in gesprek gaat.
  • Er is tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Iedereen wordt gehoord, ook mensen die zich normaal niet mengen in het debat.
  • Er is tijd en ruimte voor echte dialoog – uitwisselen van ideeën en goed naar elkaar luisteren. Dit hele proces staat los van partijpolitiek.
  • Een burgerberaad leidt vaak tot brede overeenstemming over lastige thema’s. Binnen gemeenten, maar er zijn zelf goede voorbeeld van landen die zo’n burgerberaad succesvol hebben ingezet.
  • Overheden krijgen concrete, goed onderbouwde voorstellen aangereikt. Het is natuurlijk wel te hopen dat er vervolgens ook wat wordt gedaan met de voorstellen. In veel gevallen is dat ook zo.

Werkt het ook echt?

Burgerberaden zijn inmiddels in veel landen succesvol ingezet, van Frankrijk tot Ierland. Ook in Nederland groeit de belangstelling, bijvoorbeeld bij het maken van klimaatbeleid of gemeentelijke plannen. En er is dit jaar gestart met het Nationaal Burgerberaad Klimaat.

Of is het alleen maar een hoop gepraat?

Een burgerberaad is geen praatgroepje, maar een serieus democratisch instrument. En als het goed wordt georganiseerd, dan verplicht de overheid zich om de aanbevelingen serieus te nemen – en uit te leggen wat ermee gebeurt. Wat een overheid uiteindelijk met de adviezen van het burgerberaad doet, bepaalt natuurlijk wel in grote mate het succes van zo’n burgerberaad.

Meer weten?

De volgende organisaties zijn actief met het ondersteunen en organiseren van burgerberaden en hebben veel kennis en informatie beschikbaar: